ในวัยเด็ก เรามักพบผื่นผิวหนังได้หลากหลายรูปแบบ ซึ่งส่วนใหญ่ไม่ก่อให้เกิดอันตรายร้ายแรง แต่สามารถสร้างความกังวลใจให้กับพ่อแม่ได้ไม่น้อย หนึ่งในกลุ่มอาการที่พบได้ไม่บ่อยแต่มีลักษณะจำเพาะคือผื่น Gianotti-Crosti syndrome หรือที่รู้จักกันในชื่อ papular acrodermatitis of childhood อาการนี้มักเริ่มต้นจากผื่นตุ่มนูนเล็ก ๆ ที่ขึ้นตามใบหน้า แขน และขา ซึ่งอาจดูน่าตกใจในครั้งแรก แต่ความจริงแล้วมักเป็นภาวะที่ไม่รุนแรงและสามารถหายได้เอง
แม้ว่าโรคนี้จะไม่เป็นอันตรายถึงชีวิต แต่การทำความเข้าใจสาเหตุ อาการ และแนวทางการดูแลอย่างถูกต้อง จะช่วยให้ผู้ปกครองรู้สึกอุ่นใจ และสามารถดูแลบุตรหลานได้อย่างเหมาะสม บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับ Gianotti-Crosti syndrome ในเด็กให้มากขึ้น ตั้งแต่ลักษณะของผื่นไปจนถึงวิธีการดูแลรักษา
Gianotti-Crosti syndrome (GCS) หรือที่เรียกว่า papular acrodermatitis of childhood เป็นภาวะผื่นผิวหนังที่พบได้บ่อยในเด็กเล็ก โดยเฉพาะอายุต่ำกว่า 4 ปี ลักษณะเฉพาะคือผื่นตุ่มนูนเล็ก ๆ ที่ขึ้นตามใบหน้า แขน และขา
สาเหตุของผื่น Gianotti-Crosti Syndrome ในเด็ก
มักเกิดร่วมกับการติดเชื้อไวรัส โดยไวรัสที่พบบ่อย ได้แก่:
• Epstein-Barr virus (EBV) — พบบ่อยที่สุด
• Hepatitis B virus (HBV)
• Cytomegalovirus (CMV)
• Coxsackievirus
• Respiratory syncytial virus (RSV)
• Parainfluenza virus
• หลังการฉีดวัคซีนบางชนิด เช่น DTP หรือ MMR
อาการและลักษณะผื่น
• ผื่นเป็นตุ่มนูน (papules) สีชมพูถึงสีแดง ขนาดเล็ก มักไม่คัน
• พบได้ตาม ใบหน้า แก้ม ก้น แขน ขา โดยเฉพาะบริเวณปลายแขน ปลายขา (extensor surfaces)
• ไม่ค่อยพบที่ลำตัว แต่ในบางรายอาจมีผื่นบริเวณลำตัวในภายหลัง
• อาจมีไข้ต่ำ ๆ หรืออาการของไวรัสร่วมด้วย เช่น เจ็บคอ ต่อมน้ำเหลืองโต
• ผื่นจะหายได้เองภายใน 2–8 สัปดาห์ โดยไม่ทิ้งรอยแผลเป็น
การวินิจฉัย
• ส่วนใหญ่เป็นการวินิจฉัยทางคลินิกจากลักษณะผื่นและอายุของผู้ป่วย
• การตรวจเพิ่มเติมอาจทำในกรณีสงสัยการติดเชื้อไวรัสร่วม หรือผื่นไม่จำเพาะ
การรักษาผื่น Gianotti-Crosti Syndrome ในเด็ก
• ไม่มีการรักษาเฉพาะเจาะจง ผื่นจะหายได้เองตามเวลา
• การดูแลตามอาการ เช่น: ใช้โลชั่นสำหรับเด็กผิวแพ้ง่าย ไม่มีน้ำหอม หรือครีมให้ความชุ่มชื้น ร่วมกับสบู่ที่มีความอ่อนโยน ไม่ระคายเคือง
• หากคันมากอาจใช้ยาทาเช่น steroid อ่อน ๆ หรือรับประทานยาแก้แพ้แก้คัน antihistamines เช่น hydroxyzine, cetirizine ตามแพทย์สั่ง
• ไม่จำเป็นต้องให้ยาต้านไวรัสหรือยาปฏิชีวนะ เว้นแต่มีการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อนครับ
บทความโดย
นพ. ณัฐพล ธรรมสกุลศิริ แพทย์ผิวหนังเด็ก
โรงพยาบาลพญาไทศรีราชา
ปัญหาผิวลูกน้อยปรึกษาคุณหมอผิวหนังเด็กฟรี
นพ. ณัฐพล ธรรมสกุลศิริ แพทย์ผิวหนังเด็ก
โรงพยาบาลพญาไทศรีราชา
ผลิตภัณฑ์แนะนำในการดูแลผิว
