ผื่นต่อมไขมันอักเสบ Seborrheic dermatitis มาทำความรู้จักโรคนี้กัน ผื่นต่อมไขมันอักเสบ หรือ ผื่นเซ็บเดิร์ม เป็นโรคผิวหนังอักเสบชนิดเรื้อรัง มีผื่นแดง มีขุยสีเหลืองมัน มักขึ้นบริเวณที่มีต่อมไขมันมาก
ผื่นต่อมไขมันอักเสบ มีสาเหตุมาจากอะไร ?
ปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่เชื่อว่าอาจเกี่ยวข้องกับการทำงานของต่อมไขมันที่ผิดปกติ การเพิ่มจำนวนของเชื้อยีสต์ บางชนิด หรือจากฮอร์โมนที่กระตุ้นการทำงานของต่อมไขมัน
ลักษณะของ ผื่นต่อมไขมันอักเสบ
มีผื่นราบหรือตุ่มนูนแดงเล็กๆ มีขุยสีเหลืองมัน คันเล็กน้อย พบในบริเวณที่มีต่อมไขมันมาก ได้แก่ หนังศีรษะ ไรผม คิ้ว ร่องข้างจมูก ใบหู หน้าอก และอาจพบตามซอกพับต่างๆ เช่น คอ รักแร้ ขาหนีบ
ผื่นต่อมไขมันอักเสบ เป็นในเด็ก หรือ ผู้ใหญ่
ผื่นต่อมไขมันอักเสบเป็นได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ วัยทารกจะเริ่มมีอาการตั้งแต่อายุ 2-10 สัปดาห์ โดยส่วนใหญ่อาการเกิดภายใน 3 เดือนแรก วัยรุ่นจนถึงวัยผู้ใหญ่ จะเริ่มมีอาการตั้งแต่วัยรุ่น พบในผู้ชายมากกว่าผู้หญิง
อะไรที่ทำให้ผื่นกำเริบ ?
ปัจจัยที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับผื่นต่อมไขมันอักเสบ ได้แก่ ผิวมัน ความเครียด นอนดึก พักผ่อนน้อย และผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง เป็นต้น
ผื่นบริเวณศรีษะรักษาอย่างไร ?
ผื่นขุยสีเหลืองบนหนังศรีษะของทารกให้ใช้น้ำมันมะกอก หรือน้ำมันมะพร้าว ทาศีรษะทิ้งไว้ 1 ชม. แล้วจึงแปรงด้วยแปรงขนนุ่ม เช่น แปรงสีฟันเด็ก (ควรใช้แปรงใหม่) และสระผมด้วยแชมพูเด็ก เพื่อช่วยให้สะเก็ดหลุดง่ายขึ้น
สำหรับผู้ใหญ่ให้ใช้แชมพูขจัดรังแคที่มีส่วนประกอบของ ketoconazole, selenium sulfide, zinc pyrithione จะทำให้ผื่นดีขึ้น หากมีอาการอักเสบร่วมด้วย อาจจำเป็นต้องใช้ยาทาคอร์ติโคสเตียรอยด์
ผื่นที่ผิวบริเวณอื่น
อาจต้องทายาคอร์ติโคสเตียรอยด์ ควรพบแพทย์เพื่อเลือกความแรงของยาให้เหมาะสมกับลั กษณะและตำแหน่งของผื่น โดยเฉพาะในเด็กทารกควรเลือกยาที่มีฤทธิ์อ่อนที่สุด เช่น 1% hydrocortisone cream เป็นต้น นอกจากนี้อาจพิจารณาให้ยาทาฆ่าเชื้อราในกลุ่ม imidazole เช่น ketoconazole หรือ clotrimazole
เคล็ดลับควรทาโลชั่นหรือครีมเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นแก่ผิวหนังซึ่งมีส่วนประกอบของสารลดการอักเสบจากธรรมชาติร่วม ด้วย จะทำให้ผื่นดีขึ้นเร็วและช่วยลดอาการกำเริบของผื่นได้ สามารถใช้แทนยาทาคอร์ติโคสเตียรอยด์ได้ในรายที่มีอาการน้อยถึงปานกลาง
ควรดูแลทำความสะอาดผิวหนัง โดยเฉพาะบริเวณซอกพับไม่ให้อับชื้น เนื่องจากอาจมีการติดเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อราแทรกซ้อนได้
จะหายเมื่อไหร่ ?
วัยทารก ผื่นมักเป็นๆ หายๆ และส่วนใหญ่หายก่อนอายุ 9-12 เดือน ช่วงวัยรุ่นจนถึงวัยผู้ใหญ่ มักเป็นเรื้อรังอยู่หลายปี อาการมักกำเริบในช่วงอากาศหนาว ช่วงที่มีความเครียด พักผ่อนไม่เพียงพอ
บทความโดย
นพ. ณัฐพล ธรรมสกุลศิริ แพทย์ผิวหนังเด็ก
โรงพยาบาลพญาไทศรีราชา
ปัญหาผิวลูกน้อยปรึกษาคุณหมอผิวหนังเด็กฟรี
นพ. ณัฐพล ธรรมสกุลศิริ แพทย์ผิวหนังเด็ก
โรงพยาบาลพญาไทศรีราชา